column | Ontsluiting

Dit verkiezingsresultaat is de ontsluiting van de uitsluiting. De rechten van mensen en hoe die zich verhouden tot elkaar en tot universele mensenrechten zijn tot een grote chaotische prut vermalen. Hoe maak je hier weer een eetbare verdraagzame soep van?

Sticker gevonden op een vuilnisbak bij Leiden Centraal Station

De resultaten van de Tweede Kamer verkiezingen van 2023 laten in eerste instantie zien dat de meerderheid van de stemgerechtigden wil dat het anders gaat in Nederland. Grootste algemene deler is de migratie of eigenlijk de gevolgen ervan. Alle partijen van het vorige kabinet zijn afgestraft. Het nieuwe geluid –inclusief de bundeling van GL/PvdA- spreekt de kiezer meer aan en lijkt een beter alternatief dan waar het electoraat de afgelopen 12 jaar mee moest leven. ‘We hebben niet genoeg naar de mensen geluisterd’ is de voorlopige conclusie van de verliezers.

Naar één groep van die mensen wordt al jaren niet geluisterd. En de partij die hen vertegenwoordigd is bij voorbaat steeds opnieuw uitgesloten van een serieuze kabinetsformatie met als dichtsbijzijnde bestuursoptie een gedoogfunctie.

Met radicaal rechts wordt niet samengewerkt. En er wordt ook niet naar geluisterd. Want de PVV is de partij van uitsluiting, racisme en discriminatie. We weten allemaal waar dat toe leiden kan. Punt uit. Uitgesloten.

Maar wat moet je doen wanneer meer dan de helft van de kiezers kiest voor een verandering, een heel groot deel van hen zelfs voor een radicale verandering? Kan je dat geluid uitsluiten? En daarmee de partij, de winnaar van de verkiezingen, die met 37 zetels deze mensen vertegenwoordigd?

Er zijn ongeveer 13.3 miljoen kiesgerechtigden in Nederland. De officiele cijfers zijn er nog niet maar het lijkt erop dat 78,2 % van hen zijn gaan stemmen. Dat zijn ruim 10 miljoen mensen waarvan er 2,5 miljoen op de PVV hebben gestemd en ruim 3,5 miljoen voor de overige winnaars die anders willen (GL/PvdA, BBB en NSC). Samen vertegenwoordigen zij de bijna helft van het hele electoraat. Allemaal mensen die zich ook uitgesloten voelen of hebben gevoeld door hun bestuurders.

Dit verkiezingsresultaat is de ontsluiting van de uitsluiting. De rechten van mensen en hoe die zich verhouden tot elkaar en tot universele mensenrechten zijn tot een grote chaotische prut vermalen. Hoe maak je hier weer een eetbare verdraagzame soep van?

Ik zie met deze verkiezingsuitslag een unieke mogelijkheid om het eens echt anders te doen. Zet de uitsluiting om naar een zo groot mogelijke insluiting van alle Nederlanders. Alle ingredienten zijn er al. Maar dan moeten de winnaars van deze verkiezingen meer doen dan over hun ‘schaduw’ stappen. Ze moeten de nieuwe regering van Nederland gaan vormen. Verbinden dus in plaats van uitsluiten. Omdat roeptoeteren van de zijlijn je houdt waar je bent en samenwerken je dwingt je ook te verdiepen in de ander. In het gunstigste geval leren ze iets van elkaar, in het slechtste geval kun je elkaar goed in de gaten houden. Keep your friends close and your enemies closer.

Het uitgangspunt voor deze formatie zijn de universele rechten van de mens en hoe die rechten zich anno 2023 met bijna 8 miljard mensen op de wereld tot elkaar verhouden. Wie zelf het het water aan de lippen heeft staan, heeft weinig over voor een ander. Hoe kunnen we het water zo laten zakken dat die ander en zijn noden er weer toe doen?  

Het speelveld is de grondwet waar niet aan getornd wordt. Die afspraak moet allereerst door iedereen ondertekend worden. De BBB bewaakt dit principe in de Eerste Kamer. GL/PvdA brengt de bestuurservaring in, NSC gaat aan de slag met de nieuwe bestuurscultuur en de PVV beperkt zich in deze kabinetsperiode tot de belangrijkste thema’s waar de kiezer zich over uitgesproken heeft: Bestaanszekerheid, klimaat, zorg, migratie en wonen.

Na een eerste kabinetsperiode om die problemen op te lossen mag de PVV dan bij de volgende verkiezingen nog eens proberen of het zijn uitsluitende, racistische en discriminerende programma erdoor krijgt.

Ik denk het niet.